De volkskrant bespreekt kunstwerk The planes help to prove the plane van Philippe Braquenier

De volkskrant bespreekt kunstwerk The planes help to prove the plane van Philippe Braquenier. 

Min of meer toevallig raakte Braquenier in 2016 verzeild in de wondere wereld van de flat earthers. Het waren de begindagen van Trump, de poten onder de meest vanzelfsprekende waarheden werden door de kersverse president met veel poeha weggezaagd. Via wetenschappelijke blogs die hij volgde, waar af en toe werd gegniffeld om de theorieën van flat earthers, stuitte Braquenier op de levendige maar nog vrij obscure gemeenschap van mensen die daadwerkelijk geloven dat de wereld plat is. Gefascineerd begon hij de beweging online te volgen en zag hij hoe deze steeds groter groeide: van onbekende fora naar Instagram- en Facebookgroepen met duizenden volgers.

Het is typisch voor de manier waarop flat earthers bewijs leveren voor hun theorieën, zegt Braquenier. Als je iets direct met je eigen ogen kunt zien, is het waar. Dingen die je niet direct kunt waarnemen zijn niet waar. In zijn foto’s imiteert Braquenier de experimenten van flat earthers en hij laat zien hoe makkelijk het is om visueel bewijsmateriaal te manipuleren. Tegelijkertijd lijkt de tentoonstelling ook haast een ode aan de vindingrijkheid en creativiteit van deze beweging. De beelden zijn mysterieus en intrigerend, en hier en daar zit er een kunsthistorische referentie in verstopt.

Philippe Braquenier | THE RAVESTIJN  GALERIE MODERN AMSTERDAM

De foto The planes help to prove the plane verwijst naar een geliefd stukje bewijsmateriaal van flat earthers, namelijk de routes van vliegtuigen op intercontinentale vluchten. Vlieg je bijvoorbeeld vanuit Kaapstad naar Sydney, dan maakt het vliegtuig een driehoek, via Azië. Helemaal niet logisch als je ervan uitgaat dat de wereld rond is. Maar teken je diezelfde route op de ‘platte wereldkaart’ van de flat earthers, dan kom je wel uit op een rechte lijn. Ziedaar, bewijs.

Simpelweg zo’n lijn op de kaart trekken vond Braquenier te saai, hij zocht naar een andere manier om deze ‘bewijsvoering’ te verbeelden. Tijdens een reis in Canada vond hij een verlaten scherm van een drive-inbioscoop. Het deed hem denken aan de beroemde foto’s die Hiroshi Sugimoto maakte van Amerikaanse bioscopen en drive-ins. Braquenier nam een foto van het bioscoopscherm en voegde daar later, als een zichtbare extra laag op een glazen plaat die hij voor de foto plaatste, dezelfde vliegtuigsporen in de lucht aan toe die ook op een van de foto’s van Sugimoto staan. De sporen refereren aan de theorie over vliegroutes. En ze laten zien hoe eenvoudig het is om beelden te manipuleren, door er simpelweg een laag aan toe te voegen.

Sugimoto’s foto’s begonnen met een experiment. Hij wilde weten wat er gebeurt als je een hele film in een foto probeert te vangen en liet de sluiter van zijn camera, gericht op het bioscoopscherm, gedurende de hele film open staan. Het resultaat: een spookachtig oplichtend scherm. Zo legde hij vast wat eigenlijk niet in een foto vast te leggen is, namelijk het verstrijken van de tijd. Tegelijkertijd legde hij het ook weer niet vast. Want je ziet niets anders dan een leeg wit vlak. Het is een mooie link met Braqueniers commentaar op de flat earth-beweging. Natuurwetten laten zich niet in een enkel plaatje vangen.

The Ravestijn Gallery | galerie modern Amsterdam