Christopher Smith maakt in 2015 furore als kunstenaar met zelfportretten die hij als tiener in zijn slaapkamer maakt met zijn mobiele telefoon. De basis voor zijn werk is sindsdien onveranderd: fantasie als vlucht uit het dagelijks leven. ‘Het is heel persoonlijk’, zegt de Zuid-Afrikaan over zijn lange reis van zelfontdekking en reflectie.
Untitled (Amazon) 2020
Mijn briefing voor shoots in Mirror Mirror is altijd ‘als het maar niets met de realiteit te maken heeft’. Begrijp je dat? Absoluut, en ik moet zeggen dat mijn mantra daar erg op lijkt. Ik geniet meer van het gemaakte dan van het registrerende beeld. De werkelijkheid van mijn leven is meestal eentonig, zoals bij de meesten van ons, en daar wil ik ver vandaan blijven. Voor mij geeft de grootste kunst de kijker een blik op de innerlijke wereld van de kunstenaar. Soms vreemd, soms mooi of grappig.
In de gouden Hollywood-filmjaren werden de sterren ‘gebeeldhouwd’ door regisseurs die acteurs gebruikten als ‘grondstof’. Met make-up, licht en soms cosmetische chirurgie modelleerden ze sterren volgens hun ideaalbeeld. Ik vind dit heel interessant. Zie jij overeenkomsten met je werk? Natuurlijk. Elk beeld dat ik maak is een illusie. Het zijn allemaal overdreven versies van mezelf. Ik zit in allemaal, maar haar, make-up, kleding, verlichting, gebaren en uitdrukkingen doen het zware werk bij het transformeren van mezelf. De versie van mij op de foto’s bestaat niet in het echte leven. Het hoort bij de opwinding van het maken om te zien hoe ver ik mezelf in rollen kan duwen.
Untitled (Diamond Eye) 2024
Hoe wil je dat je werk wordt ervaren? Ik zou graag zien dat mensen verder kijken dan de buitenkant. Elke afbeelding is zorgvuldig gemaakt en ik hoop dat mijn kwetsbaarheid en authenticiteit overkomen. Ik vind het geweldig als mensen de beelden écht begrijpen, als ze de verwijzingen herkennen en zien hoe ik die gebruik om iets over mezelf te zeggen of over bepaalde ideeën of vooroordelen. Gender, seksualiteit, schoonheid en geweld zijn mijn terugkerende thema’s en soms ben ik blij verrast over hoe het werk mensen inspireert en laat nadenken over hun eigen identiteit en ervaringen. Op technisch vlak doe ik alles zelf, dus vind ik het ook geweldig als mensen het haar, de make-up, de verlichting of de kleding waarderen.
Hoe heeft je werk zich technisch ontwikkeld? Ik begon op de middelbare school met het maken van foto’s van mezelf met mijn mobieltje. Zo raakte ik verslingerd aan fotografie. Daarna ging ik automatische camera’s gebruiken en leerde ik beter fotograferen. Nu gebruik ik een spiegelloze camera, wat het werk een stuk eenvoudiger maakt. Ik haat het om in de techniek te verzanden. Het idee is altijd belangrijker dan de camera.
Untitled (Three Beauties) 2024
Is AI een optie of beschouw je dat als bedrog? Ik heb er nog weinig over nagedacht. Op dit moment zie ik geen ruimte voor AI in mijn proces, want ik vind het erg leuk om hands-on te zijn in alles, van concept tot productie en postproductie.
Retoucheer je veel of is dat een geheim? Of en hoeveel ik retoucheer hangt af van het beeld dat ik in gedachten heb. Soms pas ik alleen de helderheid en het contrast aan, bij andere foto’s heel wat meer. Het hangt echt af van de look of het effect dat ikwil bereiken, of de periode die ik wil oproepen.
Hoe omschrijf je jouw stijl? Geënsceneerd, historisch, grafisch en humoristisch.
Sommige afbeeldingen zou ik camp noemen, ben je het daar mee eens? Absoluut. Al mijn beelden zijn gekunsteld en soms moeten ze echt over de top zijn om effect te hebben. ‘Verkleden’ zoals ik dat doe is altijd campy, want de kijker beseft dat niets ervan echt is. Je moet de kunstmatigheid omarmen en de humor ervan inzien.
Untitled (Premonition) 2024
Zijn er afbeeldingen die je om een bepaalde reden nooit opInstagram hebt geplaatst? Ja zeker, maar nooit als zelfcensuur, maar vooral omdat de beelden niet werkten zoals ik me had voorgesteld. Als een enkel element niet klopt, zoals het haar, de make-up of de pose, dan pas ik dat aan en maak ik de foto opnieuw. Soms komt een specifiek idee niet uit de verf en moet ik daar verder aan sleutelen. Het grappige is dat die ideeën maanden, of jaren later uiteindelijk toch gaan werken.
‘Mijn foto’s zijn overdrevenversies van mezelf’
Make-up en haar zijn essentieel voor je foto’s. Vind je het leuk om daarmee bezig te zijn?Inderdaad. Ik geniet echt van het hele proces. Op het idee komen, de kleding bedenken, het haar, de make-up, het decor, de rekwisieten... alles. Make-up en haar zijn essentieel voor mij. Ik vind het leuk om het haar te stylen voor de foto, of het nu mijn eigen haar is of een pruik. Hetzelfde geldt voor de make-up. Maar mijn passie voor deze dingen beperkt zich tot mijn foto’s. Voor professionele haar- en make-up artiesten heb ik enorm veel respect en ik weet zeker dat ze veel complexere dingen kunnen maken dan ik ooit zou kunnen dromen.
Je begon met voor jezelf foto’s te maken. Zorgde het werken in opdracht voor tijdschriften voor extra druk? Was die Gucci-shoot voor Another Man overigens een samenwerking? De Gucci-shoot is gemaakt in opdracht en was erg leuk om te doen. Werken in opdracht zorgt bij mij niet voor extra druk. Ik geniet enorm van de uitdaging om ideeën te bedenken die goed voelen voor mij en tegelijk ook voor het merk of tijdschrift dat de opdracht geeft. Die balans zoeken is leuk. Bovendien heb ik het geluk dat mijn opdrachtgevers mij behoorlijk wat vrijheid gunnen.
Krijg jij veel opdrachten als modefotograaf? Post je die beeldenop Instagram? Nee, maar ik zou wel meer van zulke opdrachten willen krijgen. Ik wil graag modellen fotograferen en samenwerken met stylisten, kappers en make-up artiesten. Ik denk dat sommige ideeën van mij echt beter worden met een team van medewerkers. Ik hou meer dan wat dan ook van modegeschiedenis en de geschiedenis van modefotografie. Het is mijn droom om in een modecontext te werken.
Ik weet het niet, maar heb je ondertussen je slaapkamerstudio verlaten? Ik fotografeer nog steeds in mijn slaapkamer. Daar heb ik geleerd om anders te denken en het beste uit mijn beperkingen te halen. Mijn slaapkamerstudio dwingt me om economisch en creatief te zijn. Het heeft ook iets speciaals om in een ruimte te werken die zo vertrouwd en comfortabel voelt. Het verbindt me op een dieper niveau met mijn werk. Dat is volgens mij duidelijk te zien op de foto’s. Toch wil ik uiteindelijk graag in een grotere studio werken, want daar zullen de creatieve mogelijkheden nog verder groeien.
In een interview met Tim Blanks las ik dat je geniet van ‘het leven in de slow lane’ in je geboorteplaats, de zonnige, Zuid-Afrikaanse kuststad Gqeberha. Is dit nog steeds het geval?Ja en nee. Ik zal altijd van Port Elizabeth(zoals Gqeberha tot 2021 heette, red.) houden, omdat het mij de perfecte ruimte heeft gegeven om diep in mijn zelfportretten te duiken, mijn vaardigheden aan te scherpen en mijn eigen stem als kunstenaar te vinden. Maar zoals gezegd voel ik me steeds meer aangetrokken tot de wereld van de modefotografie. Begrijp me niet verkeerd, zelfportretten zullen altijd een onderdeel blijven van mijn artistieke praktijk en Port Elizabeth zal altijd mijn thuis zijn. Die twee zijn mijn basis en hebben me gevormd tot wie ik ben als kunstenaar. Nu ik mijn werk langzaam uitbreid wil ik graag iets van de charme van de ‘kleine stad’ bewaren. Ik ben enthousiast over de toekomst en waar mijn werk mij zal brengen.
Het werk van Christopher Smith is beschikbaar via The Ravestijn Gallery.
Untitled (mercury) 2023
