De aarde is rond. Ja, klopt, maar hoe weet je dat zo zeker? Fotograaf Philippe Braquenier benadert het andersom: hij vertrekt vanuit het geloof dat de aarde plat is.
Tijdens een werkperiode in Canada ontmoette de Belgische fotograaf zogeheten flat earthers, aanhangers van de moeder van alle complottheorieën: het geloof dat de aarde plat is. Zij vertelden hem, in de kroeg, over de experimenten die zouden bewijzen dat de aarde inderdaad niet rond, maar plat is.
Centraal in The Ravestijn Gallery in Amsterdam – waar nu Earth not a Globe, Braqueniers fotoserie over de flat earth-beweging te zien is – staat een van die experimentele ‘bewijzen’ (zie foto hieronder): in metalen grepen hangt een verticale cirkel van losse, transparante glazen flesjes water. Het maakt niet uit onder welke hoek je het flesje hangt, het water houdt altijd een recht oppervlak. Niet krom! Dus is de aarde plat.
De helderheid van die drogredenering fascineert, ook op de prachtig gestileerde foto’s van vergelijkbare experimenten die Braquenier nadeed: een ei in een glas met water zinkt, een ei in een glas met zout water dobbert: hoe kan dat? Zwaartekracht bestaat niet! Zonlicht dat in een prisma valt geeft een rechte regenboog. De regenboog in de lucht is krom, ergo: we leven onder een ronde, glazen koepel.
In een tijd van toenemende polarisatie tussen ‘viruswappies’ en mensen die de coronamaatregelen gehoorzamen, is het verfrissend te zien hoe Braquenier de brakke redeneringen van de flat-earthers schijnbaar met veel geduld en zonder oordeel in beeld brengt. Oordeel zelf, lijkt de boodschap.
Earth not a Globe doet je, met die opmerkelijke experimenten, nadenken over hoe je zelf je oordeel vormt over fenomenen die zo groot zijn dat ze de ervaring overstijgen. Vertrouw je bestaande informatie? Of ga je zelf op onderzoek uit? Deze huis-tuin-en-keuken-experimenten zijn uiteindelijk weinig overtuigend, maar met zijn prachtige foto’s laat Braquenier wel mooi zien hoe wankel het geloof in de waarheid is.
