Bij The Ravestijn Gallery is momenteel 'Literally' te zien, de nieuwe solotentoonstelling van het vermaarde Nederlandse fotografieduo Scheltens & Abbenes. Centraal staan vier levensgrote foto’s van met zeepsop bewerkte tapijten.
Aan de huidige show Literally ging een opdracht van het tijdschrift MacGuffin vooraf. De opdracht was eenvoudig: a stain on a rug. Voor Scheltens en Abbenes vormt een dergelijke briefing een uitnodiging om de grenzen op te zoeken en te kijken waar het gaat schuren. Daar was weinig voor nodig, want het duo staat bekend om hun gecontroleerde, cleane esthetiek. Ze besloten de opdracht letterlijk te nemen en te doen wat iedereen zou doen met een vlek in een tapijt: schoonmaken.
Scheltens & Abbenes, The Rug, Whiff #6 (MacGuffin Magazine), 2021, The Ravestijn Gallery.
Ze leenden vijftien tapijten van lokale kringloopwinkels met de belofte ze schoon terug te brengen. In hun atelier in Amsterdam-Noord hadden ze een opstelling van zijl gebouwd waardoor ze konden experimenteren met water en zeepsop. Daarbij vormden de patronen van de tapijten de ondergrond die een spel aangaat met het sop, waardoor weer nieuwe patronen ontstaan. Een soort schildering met sop vastgelegd met de camera.
Het spel met twee- en driedimensionaliteit vind je terug in vrijwel al het werk van Scheltens & Abbenes. In eerste instantie werkt het voor de kijker vervreemdend. Je laat als het ware je verwachtingspatroon los waardoor de mogelijkheid ontstaat om opnieuw kennis te maken met alledaagse voorwerpen als een tapijt. Immers, iedereen weet hoe een tapijt er uitziet, maar geen enkel tapijt ziet er zo uit als een van de Rugs van Scheltens en Abbenes.
Hoewel ze tevreden waren met de foto’s in MacGuffin, zag het duo dat deze serie ook in een andere context goed zou werken. Waar in een tijdschrift de driedimensionaliteit van objecten verloren gaat, kan je die in een galerietentoonstelling in ere herstellen. De tapijten zijn voor de show bij The Ravestijn Gallery dan ook levensgroot afgedrukt en in een iets te krappe plexiglas lijst gedaan, waardoor ze aan de onderzijde opkrullen, zoals tapijten dat in werkelijkheid ook doen. Zo zijn de tapijten dus niet alleen op ware grootte te zien, maar hebben ze ook hun driedimensionaliteit teruggekregen.
Scheltens & Abbenes, Stacked, Sixteen Coats (Fantastic Man magazine), 2018, The Ravestijn Gallery.
Het hernemen van het eigen werk is dan ook het thema van Literally: alle voor de presentatie gefotografeerde objecten worden teruggevoerd naar hun driedimensionale oorsprong. Op het stilleven A Stack of Coats, oorspronkelijk gemaakt in opdracht van The Fantastic Man (2018), zie je zestien uiterst nauwkeurig gestapelde jassen. Bij The Ravestijn Gallery worden de jassen weer een fysieke stapel; ditmaal een stapel posters.
Het recyclen van werk gebeurt het meest letterlijk in een serie over kledinginzameling die het duo in 2013 maakte in opdracht van Vrij Nederland. De ingezamelde kleding wordt tijdens het sorteren in bakken gegooid. De snelheid van die handeling zie je terugkomen in de dubbelopnames. Voor Literally besloten Scheltens & Abbenenes de foto’s af te drukken op voile, zeer licht materiaal dat die beweging in de stillevens accentueert, en uit te voeren in textiel dat doet denken aan sjaals.
Zo is op subtiele wijze de cirkel rond en is een foto met daarop textiel teruggebracht tot een textiel object. “We moeten uitkijken dat het niet te subtiel wordt, anders zijn wij de enigen deze verwijzing begrijpen. Het zijn een soort statements op fluistertoon”.
Scheltens & Abbenes, Worn and Discarded #3 (Vrij Nederland Magazine), 2013, The Ravestijn Gallery.
