Megasteden zijn bijzonder indrukwekkend. De Duitse fotokunstenaar Michel Lamoller rekt de grenzen van de fotografie op om hun overweldiging nog sterker over te brengen.
Maarliefst 26 miljoen inwoners In Shanghai, 12 miljoen in São Paulo, 13 miljoen in Hangzhou. Alleen al de gedachte aan zoveel mensen opeengepakt in een stad is overweldigend, laat staan dat je daadwerkelijk in zo'n megastad bevindt.
Het werk van Michel Lamoller draait om zulke onmogelijk dichtbevolkte steden. De Duitse fotokunstenaar is gefascineerd door de ongebreidelde drang van de mens om te bouwen, te creèren en uit te breiden. Om de imponerende en soms verstikkende massa van die urban jungles te verbeelden, heeft hij een techniek ontwikkeld die verder gaat dan klassieke fotografie. Hij maakt fotografische sculpturen.
Het uitgangspunt van elk kunstwerk is een foto. Lamoller hangt die niet op, zoals gebruikelijk, maar hij drukt de foto meerdere keren af en stapelt die prints dan op elkaar.
Vervolgens gebruikt hij en scalpel om heel nauwkeurig stukjes van elke foto weg te snijden. Daar is hij soms weken mee bezig.
Lamoller maakt zo van een tweedimensionale foto en driedimensionaal kunstwerk. Want door het wegsnij den ontstaat een reliefwerk. Onder elk afwezig stukje foto duikt het achterliggende beeld op. Lamoller is dus een soort fotografische beeldhouwer.
Afgedrukt als foto is zijn werk al indrukwekkend. Maar als je voor een van zijn kunstwerken staat wordt het effect dat Lamoller nastreeft nog vele malen sterker voelbaar. Er komt letterlik meer diepte in zijn werk. Lamoller stelt de kijker in staat de overweldigende massa van de volgebouwde stad te ervaren. Je krijgt het gevoel dat je er echt in kijkt.
Klaar met Photoshop
Lamoller rekt zo de grenzen op van de fotografie, en medium waarop hij al vroeg verliefd werd. Zijn vader was ook fotograaf en had thuis een donkere kamer, waar hij hem leerde zwart-witfoto's te ontwikkelen. Na de middelbare school kreeg Lamoller de mogelijkheid stage te lopen bij het fameuze fotoagentschap Magnum, waarna hij ging studeren aan de kunstacademie in Hamburg.
Al snel na zijn afstuderen voelde Lamoller dat de beperkingen van de klassieke fotografie hem in de wegzaten. 'Ik was het zat om zoveel tijd met Photoshop in de weer te zijn en ik wilde nieuwe vormen vinden om mi uit te drukken', vertelt hij in het blad Aesthetica. 'Ik begon te spelen, eerst met ansichtkaarten en al snel met min eigen beelden.'
Anthropogenic Mass 8 (Shanghai), 2022 © Michel Lamoller / courtesy The Ravestijn Gallery
Met zijn project Anthropogenic Mass wil hij het bewustzijn over de klimaatcrisis vergroten. Niet door kennis over te dragen, want die is er al genoeg. Het probleem is dat de mensheid best weet wat er misgaat, maar onvoldoende in actie komt.
"We moeten rationele, abstracte kennis van de klimaatcrisis omzetten in en vorm van innerlijke gevoelens, die, idealiter, tot actie leiden", legt Lamoller uit. Fotografie kan daarbij helpen, meent hij. De ironie dat hij voor zijn foto's de hele wereld rondvliegt ontgaat hem trouwens niet. Maar soms heiligt het doel de middelen.
