Het is een koude winter namiddag in Amsterdam en ik loop resoluut door naar de galerie, waar ik straks ruim op tijd ben voor de opening van ‘The Constellation’, een expositie van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Nico Krijno.
The Constellation #038, 2022 © Nico Krijno / courtesy The Ravestijn Gallery
Ik ben reuze benieuwd want ik heb zijn eerdere shows in Nederland niet kunnen bezoeken. Gedachten over zijn werken samen met de warme ruimte die ik verwacht binnen te lopen maken dat ik een licht euforisch gevoel heb en de straffe wind nog amper voel.
Eenmaal binnen neemt het euforische gevoel alleen maar toe. Een aantal werken hangt keurig ingelijst en versterken het white cube gevoel, dat ik altijd in deze prachtig strakke en lichte ruimte ervaar. Maar de meeste werken rollen je letterlijk tegemoet, allegorisch geprint op enorme rollen papier, die elegant vanaf het hoge plafond naar de grond toe vallen. Dit is niet alleen origineel in de presentatie, het past ook precies bij het gevoel dat de website van Nico Krijno uitstraalt. In het persoonlijke contact dat ik met de kunstenaar heb gehad bevestigde hij dat zijn werk niet als lineair gezien kan worden, het is vaak niet te vangen in een rechthoekige lijst. In plaats van een statisch podium aan beelden te bieden, vloeit zijn werk als een aaneenschakeling van experimenten. Werk gemaakt in de studio of in de natuur combineert hij met digitaal gemanipuleerde beelden om een verhaal te vertellen. Op deze manier ervaart Nico veel vrijheid in het continu zoeken naar nieuwe visuele ervaringen.
Je blijft kijken naar zijn werken. Het zijn beelden die je goed moet absorberen, het vaak abstracte karakter stuurt je gedachten hallucinerend heen en weer. Zijn grootste werk bestrijkt de volledige ruimte tussen het plafond en de grond en hangt in 2 helften naast elkaar, waarbij de beweging een extra dimensie aan de visuele distorsie van het beeld toevoegt.
Als fotograaf zoek ik de ‘foto’ in het geheel en juist wanneer ik een fotografisch herkenbaar gedeelte in een werk bespeur, wordt mijn blik weer afgeleid door meesterlijk ingevoegde inkijkjes en door de bewust toegevoegde onscherpte op een deel van het beeld. Bijzonder trouwens hoe onze hersenen werken: als je het midden van een herkenbaar beeld vervaagt, wordt het ontbrekende stuk toch onmiddellijk op ons netvlies ingevuld.
Zijn het collages? Ja, een aantal wel. Maar het zijn ook op andere wijze gestapelde impressies die samen een nieuw kunstwerk vormen, iets wat de kijker logischerwijs in eerste instantie niet verwacht en waardoor het verrassingselement steeds toeneemt. De fascinatie van Nico voor lagen in zijn werk wordt desgevraagd door hem uitgelegd als een wens om dromen te comprimeren, waarin verschillende symbolen in voorkomen die enkel samen een totaalbeeld kunnen vormen. Ook wenst hij de conventionele fotografie uit te dagen door de realiteit weer te geven met toevoeging van vervreemding en dubbelzinnigheid. Uitgaande van de meer traditionele manier van beelden maken ervaart de kunstenaar een beperking van de camera bij het weergeven van complexe gevoelens. Voor hem wordt de ‘realiteit’ op die manier bijna onopgemerkt al voor ons gecreëerd en daarmee ons opgelegd.
Wat mij misschien het meest raakt bij het werk van Krijno is het contrast tussen de verschillende beelden. De uitstraling van de zwart-wit werken lijkt als rustpunt te fungeren tussen het geweld aan kleur in zijn abstracte beelden. De zwart-wit werken zijn vaak ingetogen, met fotografisch herkenbare silhouetten en bijna visceraal aanvoelende texturen. Abstract, vlak en gekleurd versus kwetsbaar, driedimensionaal en strak gedefinieerd. De kunstenaar laat ons geen moment rusten in deze visuele achtbaan, het verhaal is immers nog niet af.
